COĞRAFİ İŞARET NEDİR?

Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işarettir.

Coğrafi işaret tescili, Menşe Adı Tescili ve Mahreç İşareti Tescili olmak üzere iki şekilde yapılabilmektedir.

Menşe Adı Tescili: Bir ürünün menşei olan yöre, alan veya bölge adı “menşe adı” olarak alınır. Bu tür bir işaret alınabilmesi için ürünün,

• Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, bölge veya çok özel durumlarda ülkeden kaynaklanan bir ürün olması,
• Tüm veya esas nitelik veya özellikleri, bu yöre alan veya bölgeye özgü doğa ve beşeri unsurlardan kaynaklanan bir ürün olması,
• Üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin tümüyle bu yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılan bir ürün olması gerekmektedir.

Bu özelliklerin tümünü birlikte taşıyan ürün “menşe adı” olarak tescil edilebilmekte ve korunmaktadır. 

Mahreç İşareti Tescili: Bir ürünün menşei olan yöre, alan veya bölge adının “mahreç işareti” olarak tescil edilebilmesi için,

• Bir ürünün coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, veya bölgeden kaynaklanan bir ürün olması,
• Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle bu yöre, alan veya bölge ile özdeşleşmiş bir ürün olması,
• Üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerden en az birinin belirlenmiş yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılan ürün olması gerekmektedir.

Bu özelliklerin tümünü birlikte taşıyan ürün “mahreç işareti” olarak tescil edilebilmekte ve korunmaktadır. 

Coğrafi işaret tescili ile,

• coğrafi işaret tescili yapılan ürünlerin kalitesinin korunması ve belli bir standartta üretiminin sağlanması,
• coğrafi işaret konusu yörede üretim yapanların tescilin sağladığı korumadan öncelikli olarak yararlanmaları,
• başka bölgelerde üretilen ürünlerle karışmalarının önlenmesi,
• ürünlerin yurt içi ve yurt dışında kolayca tanıtılması sağlanabilmektedir

Coğrafi işaret tesciline neden ihtiyaç duyulur?

Coğrafi işaret tescili özellikle iki nedenle yapılır:

1. Coğrafi işarete konu olan ürünün kalitesinin korunması ve bilinen özellikte üretiminin sağlanması,

2. Coğrafi işaretler, ürüne pazarlama gücü katar ve bir tekel hakkı olmayıp ürünün gerçek üreticilerini koruyan kolektif bir hak olduğundan kırsal kalkınmaya aracılık eder ve ülke ekonomisine katkı sağlar.

Tüketiciler söz konusu yöre adıyla satılan ürünleri o yöre adına duydukları güven nedeniyle, diğer yerlerde üretilenlere tercih edebilirler. Bu nedenle bir ürün için belirli bir kalite sembolü haline gelmiş yer adlarının coğrafi işaret olarak koruma altına alınmasında o yöre halkının menfaatlerinin korunması açısından büyük fayda vardır.

Coğrafi işaret korumasının amaç ve faydalarından biri de, coğrafi işaret ibarelerinin, gerekli özelliklere haiz olmayan sahte ürünler üzerinde kullanılmasının önüne geçilerek, tüketicinin yanıltılmasına engel olunması dolayısıyla tüketicinin korunmasına yardımcı
olmaktır.

Kimler coğrafi işaret başvurusu yapabilir?

Coğrafi işaret tescil başvurusu, coğrafi işarete konu olan ürünün üreticisi olan gerçek veya tüzel kişiler, tüketici dernekleri, konu ve coğrafi yöre ile ilgili kamu kuruluşları tarafından yapılabilmektedir.

Coğrafi işareti kimler kullanabilir?

Coğrafi işareti, tescilde düzenlenen şartlara uygun üretim yapan herkes kullanabilir.

Coğrafi işaret olarak tescil edilemeyecek işaretler nelerdir?

• Coğrafi işaret tanımına uymayan adlar ve işaretler,
• Ürünün öz adı olmuş adlar ve işaretler,
• Ürünün gerçek kaynağı konusunda halkı yanıltabilecek olan bitki türleri, hayvan soyları veya benzer adlar,
• Kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı işaretler,
• Paris Sözleşmesi ve Dünya Ticaret Örgütü'nü kuran anlaşmaya üye ülkelerde korunmayan veya koruması sona ermiş veya kullanılmayan adlar ve işaretler.

Tescille sağlanan koruma neden önemlidir?

Coğrafi işaretlerin tescilinin amacı, genel nitelikleri itibariyle üretimi, kaynağı gibi birtakım yerel niteliklerine bağlı olarak belli bir üne kavuşmuş ürünlerin korunmasını sağlamaktır. 

Ülkemizde her ilin hatta her ilçenin, belli bir ürünün üretimine kaynak teşkil ettiği ve bu ürün ile ünlenmiş olduğu bir gerçektir.

Doğallık, geleneksellik, sürdürülebilir kalite, bölgesel kalkınma ve dünya pazarında rekabet edebilme teminatı vb gibi tüm bu özellikler coğrafi işaretlerin katma değerleri arasında sayılır.

Özetle:

• Ürünün korunması
• Üreticinin korunması
• Tüketicinin korunması
• Ülkenin milli ve kültürel değerlerinin korunması

SUSURLUK AYRANI VE SUSURLUK TOSTU COĞRAFİ İŞARETİ

20 Kasım 2017 tarihinde SUSURLUK AYRANI ve SUSURLUK TOSTU coğrafi işaret tescilini gerçekleştirdik.  Susurluk Ayranı ve Susurluk Tostu bundan sonra Tescilli Coğrafi İşaretli Ürünler kapsamında yer almaktadır.